Ermelo - Marskamp
Op de heide bij Ermelo ligt een uniek relict: een Romeins legerkamp, op 35 kilometer ten noorden van de Rijn. De datering moet liggen tussen 150 en 200. De omvang bedraagt ca. 9 ha, wat plaats kon bieden aan 6000-8000 manschappen. Het kamp ligt op een bijzonder strategische plaats, op de overgang van de stuwwal naar nat, lager liggend gebied. Uit de resten blijkt dat het leger hier maar één of hooguit twee dagen verbleef. Grote vraag is wat zo’n grote troepenmacht hier te zoeken had. Saillant detail: het Romeinse kamp ligt amper 2 kilometer van de hedendaagse legerplaats Ermelo.
Monument op de omwalling van het marskamp. (RomeinenNU)
Marsbepakking van een soldaat. (RomeinenNU).
Hoogstwaarschijnlijk hebben we hier te maken met een marskamp, een tijdelijke versterking in vijandelijk gebied, aangelegd tijdens een militaire expeditie. Legionairs moesten in volledige uitrusting zo’n 15-25 kilometer (één dagmars) marcheren met hun persoonlijke bezittingen in een soort knapzak. Daarnaast ging er een ‘tros’ mee, een stoet muilezels met overig materiaal. Bij aankomst bouwden de soldaten het kamp op, groeven een gracht, legden een palissade aan, maakten eten klaar en sliepen met z’n achten in meegenomen leren tenten. De dag erna braken ze het kamp weer helemaal af en gingen op pad naar een volgende tijdelijke locatie.
Mogelijk maakte het kamp deel uit van een expeditie tegen de hier wonende Chamaven, die zich naar de Romeinen toe onvriendelijk gingen gedragen. Of een campagne tegen opdringerige Chauken rond 172-174, nog voor de tijd dat dit Germaanse volk via zee de kusten van België onveilig maakte. Dat het de Romeinen menens was, blijkt uit de omvang van de strijdmacht die noordwaarts werd gezonden: ongeveer een derde van de totale troepenmacht van de Neder-Germaanse limes. Ermelo was lange tijd het enige bekende marskamp van Nederland, maar onlangs zijn er vier andere ontdekt.
Vanuit de lucht is mooi de trapezium-achtige vorm van het kamp te zien (Google Earth).
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Hulst, R. en J. Vredenberg, 2007. Het Romeins marskamp bij Ermelo. Utrecht.
- Heijden, P. van der, 2016. Grens van het Romeinse Rijk. De Limes in Gelderland. Utrecht.
- Goeree, J. et al, 2023. ‘Nieuwe Romeinse kampen op de Veluwe: een zoektocht met remote sensing-technieken.’ In: Archeologie in Nederland 7-4, 18-27.
- Driessen, M. & W. Verschoof-van der Vaart, 2024. ‘Het ‘nieuwe’ Romeins kamp van Ermelo-Indianenbos. Een marskamp ten noorden van de limes.’ In: Archeologie in Nederland 8-1, 22-29.
Video
Meer Regio Veluwe
-
Velp - Goudschat
Velp - Goudschat
Velp heeft internationale bekendheid gekregen door twee goudschatten uit de laat-Romeinse tijd: de een uit 1715, de ander uit 1851.
-
Heveadorp - Bronsschat
Heveadorp - Bronsschat
Ter hoogte van het Drielse veer in de Rijn is in 1895 een bronsschat opgebaggerd, bestaande uit meer dan 200 bronzen voorwerpen, waaronder karaffen, schalen, een weegschaal en veel (deels verzilverde) beslagstukken van paardentuig.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
Romeinse kamers en suite in Hotel Courage
Romeinse kamers en suite in Hotel Courage
Waalkade 1 8112
6511 XR Nijmegen
