Van de drie Nederlandse ‘limesprovincies’ kan Gelderland bogen op het meeste Romeinse verleden. Aan het begin van de Romeinse tijd was het Gelders rivierengebied het dichtstbevolkte stukje Nederland en dat bleef het tot ver in de middeleeuwen. Hier lagen ook de oudste forten en de grootste stad van Romeins Nederland. Een soort Randstad van de oudheid.
De sporen van vijf eeuwen Romeinse tijd zijn overal in Gelderland aanwezig – niet zozeer bovengronds, maar vooral in de bodem. Langzaam dringt het besef door dat dit geen vergeten uithoek was van het Romeinse rijk, maar een gebied waar de glorie van Rome overal zichtbaar en voelbaar was. Te midden van het Bataafse landschap verrezen tempels, villa’s en de eerste stad van Nederland, Nijmegen.
Romeinse plaatsen langs de Limes in provincie Gelderland.
7 resultaten
Nijmegen is met afstand de belangrijkste locatie van Romeins Nederland. Hier begon de Romeinse tijd van Nederland met de komst van twee legioenen in 19 BCE. Ook bouwden de Romeinen hier de eerste, oudste en grootste stad van Nederland, Ulpia Noviomagus.
De Bijland in de gemeente Zevenaar is een van de spannendste limeslocaties van Nederland. Hier lag hoogstwaarschijnlijk een castellum, maar de resten daarvan liggen op de bodem van de huidige recreatieplas.
In het Arnhemse stadsdeel Meinerswijk ligt het enige Gelderse limesfort dat ook archeologisch is aangetoond. Het fort is waarschijnlijk aangelegd rond het jaar 15 n.chr., ter voorbereiding van de Germaanse veldtochten van de Romeinse generaal Germanicus.
Halverwege de eerste eeuw bouwden de Romeinen in Elst voor de Bataven een splinternieuwe tempel. Deze tempel heeft bestaan tot circa 100, waarna hij is vervangen door een nog veel groter exemplaar.
Binnen de Neder-Germaanse limes vormt Kesteren een geval apart. Opgravingen laten zien dat hier in de Romeinse tijd volop activiteit is geweest, zowel militair als civiel. Men nam daarom lange tijd aan dat hier het van de Peutingerkaart bekende castellum
In de jaren '70 zijn bij baggerwerkzaamheden ten noorden van Maurik een groot aantal vondsten gedaan. De combinatie van militaire vondsten en bouwmateriaal (zoals tufsteen en dakpannen) wijzen op een castellum.
Deze animatiefilm is een initiatief van Provincie Gelderland en Erfgoed Gelderland en sluit aan bij van de Themalijn Romeinen.
In het kader van deze themalijn is in 2020 een tijdreisgids verschenen. Deze is hier te downloaden: Het verhaal van de Romeinen in Gelderland - Hoe met de Romeinen de toekomst begon.