Dagelijks leven
Lesmodule - Achtergrondinformatie
Het dagelijkse leven in de Romeinse tijd zag er heel anders uit dan nu. De meeste mensen woonden in boerderijen op het platteland. Die boerderijen stonden vooral in het zuiden van Nederland, maar ook op de terpen in Noord-Nederland. Dorpen waren er nog niet. De meeste boerderijen stonden helemaal alleen of met z’n tweeën.
In de Romeinse tijd lagen er op Nederlands grondgebied maar twee steden. Dat waren Nijmegen (Noviomagus) en Voorburg (Forum Hadriani). Net als nu was er in de stad veel te beleven. Je kon er gratis naar een badhuis en leuke spulletjes kopen op de markt. Ook kon je een offer brengen in een tempel, in een bar wat eten of naar een voorstelling gaan in het amfitheater. In Nijmegen woonden meer dan 5.000 mensen. Nogal een verschil met het platteland!
Stadspoort van Ulpia Noviomagus, ofwel Romeins Nijmegen
Zo zag een boerderij er in de IJzertijd uit.
In het begin van de Romeinse tijd leefden mensen zoals ze dat in de prehistorie ook deden. Hun boerderijen waren van hout met daken van riet. De boeren hielden vee en verbouwden graan, maar alleen voor hun eigen familie. Later kwamen er grote verschillen tussen het noorden en zuiden van Nederland. In het noorden veranderde er niet zoveel. In het zuiden juist wel. Dat werd steeds Romeinser.
Als je op het platteland was geboren, was de kans groot dat je boer werd. Maar je kon ook in dienst bij het Romeinse leger. Dat deden veel Bataven en Cananefaten die ten zuiden van de limes woonden. Maar er gingen ook Friezen bij het Romeinse leger. Als je toch iets anders wilde, kon je een ambacht leren, zoals schoenmaker, pottenbakker of bronsgieter. Met al die militairen en stadsbewoners vlakbij kon je genoeg verkopen.
Er waren nog geen scholen zoals nu. Alleen rijke inwoners konden hun kinderen naar een soort klasje sturen. En als je heel rijk was, nam je een privéleraar in dienst. Als kind had je meestal niet veel tijd om te spelen. Het ligt eraan hoe rijk je ouders waren. Kinderen moesten vaak meewerken op het platteland, in het huishouden of in de werkplaats van hun vader. Wel kenden ze speelgoed, zoals hobbelpaardjes en poppen. En bordspellen zoals het molenspel.
Spelend kind net buiten de poort van een Romeins fort.
Lessuggestie
-
WERKEN IN DE VICUS
WERKEN IN DE VICUS
Aan de hand van Romeinse reliëfs proberen leerlingen te ontdekken welk beroep er afgebeeld wordt en gaan ze zelf aan de slag met het maken van een reliëf.
Lesduur: circa 1,5 lesuur
Doelgroep: basisonderwijs groep 5-6-7-8
Lesaanbod bij het thema - Van aanbieders in heel Nederland
-
Romeinen in de klas
Romeinen in de klas
Het museum en de Romeinen komen naar jouw school toe. Met een lading vol indrukwekkende replica’s worden de leerlingen ondergedompeld in de Romeinse tijd in Brabant. Ze maken kennis met de goden die toen aanbeden werden.
-
Laat de geschiedenis herleven - De Romeinse vrouw
Laat de geschiedenis herleven - De Romeinse vrouw
Aan de hand van krantenartikelen en foto’s gaan leerlingen drie opdrachten doen: een plattegrond maken van de archeologische vondst en de omgeving, de gevonden voorwerpen inventariseren en als laatste een reconstructieverslag schrijven.
-
De Romeinen in Noord-Brabant
De Romeinen in Noord-Brabant
Leerlingen gaan zelfstandig aan de slag met échte Romeinse voorwerpen die door de Romeinen in Brabant zijn gebruikt. Aan de hand van voorwerpen en de daarbij behorende werkbladen leren ze over de verschillende aspecten van het leven in de Romeinse tijd.
-
Beleef Het Verleden met Lotte
Beleef Het Verleden met Lotte
De les bestaat uit een filmpje, een lesbrief, docenteninformatie en een beeldbank. In het filmpje beleeft Lotte avonturen in de Romeinse tijd. De lesbrief gaat in op de lesstof die in het filmpje naar voren komt.
-
Museum Kasteel Wijchen
Museum Kasteel Wijchen
In 2022 wordt het aanbod museumlessen vernieuwd. Vanaf het schooljaar 2022/2023 zijn schoolgroepen van harte welkom in ons vernieuwde museum.
-
Op zoek naar de Romeinen
Op zoek naar de Romeinen
De leerlingen gaan met een educatief medewerker mee op zoek naar de Romeinen. Ze zien zwaarden, munten en sieraden, die archeologen in de grond vonden. Ook kunnen ze soldatenhelmen passen en voelen hoe zwaar een maliënkolder was. Ook mogen de leerlingen z
-
Terug naar de Romeinen
Terug naar de Romeinen
In de museumles 'Terug naar de Romeinen' maken de leerlingen van groep 5 kennis met de vroegste geschiedenis van hun eigen woonplaats. De kinderen komen van alles te weten over Forum Hadriani en ze ontdekken waarom dit zo'n belangrijke plek was.
-
Romeinse leskist
Romeinse leskist
Door de Romeinse leskist in de klas te halen maken leerlingen op een praktische manier kennis met het Romeinse leven. De leskist is gevuld met Romeinse replica's die passen bij diverse thema's zoals het Romeinse leger, eten en drinken, de Romeinse vrouw.
-
Prehistorie en Romeinse tijd
Prehistorie en Romeinse tijd
Ga mee terug in de tijd en onderzoek het verre verleden van rendierjager tot rijke Romein! Tijdens een vraag-leergesprek over de prehistorie en de Romeinse tijd staat het thema uitvinden centraal. Vervolgens gaan leerlingen zelf op onderzoek uit.
-
Het verhaal van Coriovallum
Het verhaal van Coriovallum
Aan de hand van diverse opdrachten en vragen gaan je leerlingen op onderzoek in het museum. In het museum maken zij kennis met de verschillende mensen die leefden in en rond Coriovallum en onderzoeken zij bronnen behorende bij deze personages.
-
Leskist Malorix
Leskist Malorix
Met deze leskist maken leerlingen op speelse wijze leerlingen kennis met het leven van de Romeinen en de Friezen in de regio Velsen. Centraal staat hierbij het stripverhaal 'Malorix' van Bert Bus over de Romeinse forten bij Velsen.
-
Leskist Romeinen in de buurt van Houten
Leskist Romeinen in de buurt van Houten
Met deze Romeinse leskist ontdekken leerlingen wat de Romeinen deden in de omgeving van Houten en hoe ze hier leefden.
-
Romeins Vechten
Romeins Vechten
In het educatieve programma Romeins Vechten leren leerlingen van alles over het leven van de Romeinen op castellum Fectio. Op het kruispunt van de limes en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, komt de geschiedenis hier tot leven.
-
Ceuclum, Cuijk in de Romeinse tijd
Ceuclum, Cuijk in de Romeinse tijd
Door middel van een leskist met tal van Romeinse objecten voor in de klas en een bezoek aan Museum Ceuclum, maken leerlingen kennis met de geschiedenis van Cuijk in de Romeinse tijd.
-
Kruip in de huid van een Romein
Kruip in de huid van een Romein
In Huis van Hilde maken leerlingen kennis met het dagelijks leven in Noord-Holland in de Romeinse tijd. Ze worden zich bewust hoe de mensen, Friezen en Romeinen, in deze omgeving leefden.
Verdieping bij het thema
-
Beroepen en ambachten
Beroepen en ambachten
Ambtenaren, kooplui, dienstverleners en ambachtslieden maakten eeuwenlang onderdeel uit van Romeins Nederland. Dit themadossier geeft een inkijkje in de gevarieerde beroepsbevolking van die tijd.
-
Romeinse recepten
Romeinse recepten
Er is slechts één kookmanuscript uit de Romeinse tijd (eerste eeuw na Chr.) overgeleverd. Het is van Marcus Gavius Apicius. Een aantal recepten zijn bewerkt door eet!verleden om thuis (of in de klas) te bereiden.
Tips bij het thema - Filmpjes, boeken, websites, afbeeldingen en meer
-
Online Romeinse spellen
Online Romeinse spellen
Online speerwerpen, ballista schieten en meer interactieve spellen en opdrachten.
-
Collectiezoeker Rijksmuseum van Oudheden
Collectiezoeker Rijksmuseum van Oudheden
In de collectiezoeker van het Rijksmuseum van Oudheden vind je ruim 19.000 voorwerpen uit de Romeinse tijd in Nederland.
-
Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden
Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden
Op de website van het Rijksmuseum van Oudheden website vind je hele mooie voorwerpen uit de Romeinse tijd in Nederland.
-
Museum Het Pakhuis
Museum Het Pakhuis
De Romeinen waren in Ermelo! Bezoek de tentoonstelling 'Oog in oog met de Romeinen'. Volg een opleiding tot legionair, schuif aan bij een Romeinse kookles en ontdek van alles over de sporen die 5000 soldaten op de hei in Ermelo achterlieten.
-
Julius Zebra - Bonje met de Britten
Julius Zebra - Bonje met de Britten
Julius Zebra en zijn vrienden moeten in opdracht van keizer Hadrianus naar Engeland afreizen en daar zieltjes ronselen voor het Romeinse Rijk. Maar zoals te verwachten valt, wordt dit niet bepaald een vakantie voor Julius en zijn vrienden.
-
De slavenring
De slavenring
De zeventienjarige Folkrad groeit op als zoon van het stamhoofd van de Cananefaten in het Rijnland, dat voor een deel door de Romeinen is bezet. Het is de bedoeling dat Folkrad eens zijn vader zal opvolgen, maar de goden beschikken anders.
-
Museumpark Orientalis
Museumpark Orientalis
Bijna nergens anders kun je het dagelijks leven van de Romeinen zo goed zien en beleven als in Museumpark Orientalis. In de Romeinse stadsstraat is een herberg, schoollokaal en een compleet huis. Er is altijd wel iets te beleven!
-
Oneplanet - Museon Omniversum
Oneplanet - Museon Omniversum
Met enkele unieke vondsten uit de omgeving van Den Haag als uitgangspunt wordt een indruk gegeven van het leven van de Romeinen en van de oorspronkelijke bewoners van het kustgebied, de Cananefaten.
-
Museum Het Valkhof
Museum Het Valkhof
Nijmegen is de oudste Romeinse plaats in Nederland. Logisch dus dat hier veel Romeinse spullen zijn opgegraven en teruggevonden, zoals een ruiterhelm en allerlei sieraden. Al deze schatten kun je bewonderen in Museum het Valkhof.
-
Daar komen de Romeinen
Daar komen de Romeinen
In dit boek vind je informatie over het dagelijks leven van onder andere de Friezen, Manapiers, Kaninefaten en Eburonen. Bij de tekst staan getekende briefjes, recepten, ‘weet-je-weetjes´, quizzen, ‘krantenberichten´ en kaarten.
-
Romeinen.info
Romeinen.info
Op de website van Romeinen.info vind je bij Jeugd allerlei leuke en interessante informatie over de geschiedenis van de Romeinen en de Romeinse tijd in Nederland. Handig voor je werkstuk bijvoorbeeld!
-
Verhalen van de Romeinse kust
Verhalen van de Romeinse kust
In Verhalen van de Romeinse kust lees je 3 spannende verhalen over Romeinen in Den Haag en omgeving. Boeiend en leerzaam, dus zeer het lezen waard!
-
Castellum Fectio bij Waterliniemuseum
Castellum Fectio bij Waterliniemuseum
De Romeinen stichtten hier 2000 jaar geleden al een fort, Castellum Fectio genoemd. Naast het veel later gebouwde waterliniefort, is in het landschap het Romeinse fort weergegeven. Met allerlei leuke details over voorwerpen die hier zijn gevonden!
-
Jaya en het orakel
Jaya en het orakel
Jaya en haar vriend Tim reizen vanut het jaar 2026 terug naar het begin van onze jaartelling. Tim valt in Romeinse handen en Jaya leert via een zieneres veel over de Friese en Germaanse cultuur.
-
Thermenmuseum Heerlen
Thermenmuseum Heerlen
In het Thermenmuseum Heerlen vind je indrukwekkende restanten van een Romeins badhuis (thermen). Vanaf een grote loopbrug kun je de resten bewonderen. Het is het best bewaarde Romeinse (publieke) badgebouw van Nederland.