Wijchen - Markt
In het centrum van Wijchen ligt een van de grootste Merovingische grafvelden van Nederland. Het is ontdekt in 1981, maar pas opgegraven in 1991. Op dat moment was een gedeelte van het grafveld alweer bebouwd, dus niet het hele terrein kon meer worden onderzocht. Toch legden archeologen een enorm aantal graven bloot (348 stuks) met een verrassende hoeveelheid zilveren en gouden voorwerpen. De graven dateren van de laat-Romeinse tijd (ca. 400) tot ver in de Merovingische periode (ca. 640). Ze duiden op Frankische nieuwkomers in de Romeinse tijd, die uitgroeiden tot een regionale elite.
Plattegrond van het grafveld van Wijchen; groen = 400-450, blauw = 450-530, rood = 530-570, oranje = 570-640, grijs = onbekend. (Bron: Heeren & Bolt, bewerking RomeinenNU)
Bijgiften in het graf van een Frankische soldaat in Romeinse dienst, begin 5e eeuw. (Bureau Archeologie Gemeente Nijmegen, Rob Mols)
Men schat in dat hier in totaal 650 mensen zijn begraven. Bij de meeste van dergelijke grafvelden heeft een nederzetting gestaan. Die van Wijchen is echter nog niet gevonden. De vondsten uit de 5e eeuw sluiten echter naadloos aan bij de vondsten van de Romeinse villa op de Tienakker, op een steenworp afstand van het grafveld.
Aan het eind van de 4e eeuw werd het verlaten villaterrein in bezit genomen door immigranten uit het noorden. Dat waren Frankische krijgers in dienst van de Romeinse overheid. Vlakbij de villa, in het Wijchens Meer, is een gouden, Frankische mantelspeld gevonden.
Dat Franken ook in de directe omgeving actief waren, bewijst deze gouden ‘Stützarmfibula’ uit de 5e eeuw, gevonden in het Wijchens Meer, vlakbij de villa van Tienakker. (Valkhof Museum)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Heeren, S. en T. Hazenberg, 2010. Voorname dames, stoere soldaten en eenvoudige lieden. Begravingen en nederzettingssporen uit het Neolithicum, de laat Romeinse Tijd en Middeleeuwen in Wijchen-Centrum. Leiden.
- Heeren, S. & J. Bolt, 2010. Een Merovingisch grafveld in Wijchen. Leiden.
Video
Meer Regio Land van Maas en Waal
-
Wijchen - Tienakker
Wijchen - Tienakker
Aan de Tienakker in Wijchen is van 1999-2002 een enorm villacomplex opgegraven. Daarbij konden verschillende structuren worden blootgelegd, waaronder een absurd grote tumulus met een diameter van 47 meter.
-
Dreumel - Over de Maas
Dreumel - Over de Maas
Van 2010-2021 is een groot deel van de noordoever van de Maas bij Dreumel afgegraven ten behoeve van zandwinning. Hoewel het gebied door de overheid als ‘niet behoudenswaard’ werd vrijgegeven, kwamen vrijwel meteen vondsten naar boven.
-
Beuningen - Beuningse plas
Beuningen - Beuningse plas
Het totale aanbod van de Romeinse vindplaatsen in Gelderland wordt momenteel uitgewerkt. De informatie over deze Romeinse vindplaats wordt in de komende periode toegevoegd.
-
Ewijk - Villa
Ewijk - Villa
Op deze plek lag een groot Romeins villacomplex. Dat vermoeden bestond al heel lang, omdat amateurarcheologen op de akkers van alles vonden, onder andere mozaïeksteentjes – een zeldzaamheid in Nederland.
-
Ewijk - Hoge Woerd
Ewijk - Hoge Woerd
De naam ‘Hoge Woerd’ verwijst naar een oude woongrond, zoals Heldring voor de Betuwe in de 19e eeuw al constateerde. Dat is zeker ook het geval voor Ewijk. Voorafgaand aan de aanleg van de nieuwbouwwijk vonden archeologen sporen van bewoning uit alle hist
-
Deest - Villa
Deest - Villa
De geschiedenis van het dorp Deest gaat minimaal terug tot de 10e eeuw, toen het werd genoemd in een akte van keizer Otto III. Maar al veel eerder woonden hier mensen.
-
Deest - Uivernest
Deest - Uivernest
Aan het begin van de jaartelling werd in Deest een nederzetting gesticht die sterk afwijkt van bestaande Bataafse nederzettingen. De bewoners kenden al in de vroeg-Romeinse tijd een opvallend grote romanisering.
-
Winssen - Villa
Winssen - Villa
In 1971 ontdekten leden van de regionale AWN-afdeling de resten van een Romeins stenen gebouw, waarschijnlijk een villa. In het talud van enkele drooggevallen afwateringssloten vonden ze zelfs intacte fundamenten.
-
Druten - Schip
Druten - Schip
In augustus 1973 troffen bouwlieden een platbodem aan bij een nieuwbouwproject voor een psychiatrische instelling. In allerijl gealarmeerde archeologen konden het schip over een lengte van 16 meter blootleggen.
-
Druten - Villa
Druten - Villa
In de Romeinse tijd was het Gelderse Rivierengebied – en ook het Land van Maas en Waal - relatief dicht bevolkt. Hier woonden honderden Bataafse boeren in kleine nederzettingen van 1 of 2 houten boerderijen
-
Beneden-Leeuwen - Villa
Beneden-Leeuwen - Villa
Uit archeologisch onderzoek ter hoogte van nieuwbouwwijk De Ret blijkt dat hier al in de vroeg-Romeinse tijd mensen woonden, misschien zelfs al in de late ijzertijd.
-
Leeuwen - Dolken
Leeuwen - Dolken
Behalve de nederzetting en villa in Beneden-Leeuwen [link] geniet de plaats bij archeologen ook bekendheid door de vondst van twee Romeinse dolken.
-
Wamel
Wamel
Wamel staat niet bekend om haar Romeinse verleden, maar dat is onterecht. De plaats ligt op het uiteinde van een langgerekte oeverwal in het noorden van Maas en Waal.
-
Alphen - Moleneindse Waard
Alphen - Moleneindse Waard
Het totale aanbod van de Romeinse vindplaatsen in Gelderland wordt momenteel uitgewerkt. De informatie over deze Romeinse vindplaats wordt in de komende periode toegevoegd.
-
Wijchen - Molenberg
Wijchen - Molenberg
De Molenberg is een grotendeels natuurlijke heuvel. Op de flanken ervan zijn veel graven gevonden, zowel uit de bronstijd/ijzertijd als uit de Romeinse tijd.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
Waalkade 83
6511 XR Nijmegen
