Ewijk - Villa
Op deze plek lag een groot Romeins villacomplex. Dat vermoeden bestond al heel lang, omdat amateurarcheologen op de akkers van alles vonden, onder andere mozaïeksteentjes – een zeldzaamheid in Nederland. Voorafgaand aan de aanleg van de wijk Keizershoeve in 2009 kregen archeologen de gelegenheid om het terrein grondig te onderzoeken. Alleen de plek waar het hoofdgebouw heeft gestaan, is niet opgegraven. Dat is uitgeroepen tot beschermd archeologisch monument, opgehoogd met aarde en ingericht als park. In het omringende gebied vonden de archeologen enkele bijgebouwen, sporen van een moestuin en een goot van hergebruikte dakpannen.
Informatiepaneel op de plek van het hoofdgebouw. (Bron: RomeinenNU)
Impressietekening van enkele bijgebouwen van de villa. (Bron: Blom, van der Feijst & Veldman 2011)
Een Romeinse villa was feitelijk een grootschalig landbouwbedrijf, bestaande uit een erf met een (stenen) hoofdgebouw en enkele bijgebouwen, omgeven door een schutting. De villa’s van Ewijk, Wijchen, Druten en Mook horen tot de grootste van Nederland. Hier woonden rijke eigenaars, soms afgezwaaide officiers uit het Romeinse leger. Al deze villa’s hadden nauwe banden met Nijmegen. Aardewerkvondsten tonen aan dat de eigenaar van de villa in Ewijk regelmatig inkopen ging doen (of liet doen) op de markt in Ulpia Noviomagus. De dakpannen van het villagebouw kwamen van de steenfabriek op de Holdeurn.
Hoewel het hoofdgebouw van de villa niet is opgegraven, maken enkele losse vondsten duidelijk dat de eigenaar zich omringde met luxe. Naast de hiervoor genoemde mozaïekstenen kende de villa ook wandschilderingen, vloerverwarming en een badhuis. Bij de bouw is gebruik gemaakt van verschillende bouwmaterialen, waar onder hardsteen uit België en groen porfier dat helemaal uit Sparta (Griekenland) kwam. Een andere opvallende vondst is het graf van twee soldaten uit de vierde eeuw. Mede daarom veronderstelt men dat de resten van de villa in de laat-Romeinse tijd zijn hergebruikt als wachtpost.
Porfier uit een groeve bij Sparta, gebruikt voor het interieur van de villa in Ewijk. (Bron: Blom, van der Feijst & Veldman 2011)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Blom, E., L. van der Feijst & H. Veldman (red.), 2011. Plangebied Keizershoeve I. Archeologisch onderzoek op ‘De Grote Aalst’ te Ewijk. ADC-Rapport 2000. Amersfoort.
- Heijden, P. van der, 2016. Grens van het Romeinse Rijk. De Limes in Gelderland. Utrecht. (geen link)
Website
Meer Regio Land van Maas en Waal
-
Wijchen - Tienakker
Wijchen - Tienakker
Aan de Tienakker in Wijchen is van 1999-2002 een enorm villacomplex opgegraven. Daarbij konden verschillende structuren worden blootgelegd, waaronder een absurd grote tumulus met een diameter van 47 meter.
-
Dreumel - Over de Maas
Dreumel - Over de Maas
Van 2010-2021 is een groot deel van de noordoever van de Maas bij Dreumel afgegraven ten behoeve van zandwinning. Hoewel het gebied door de overheid als ‘niet behoudenswaard’ werd vrijgegeven, kwamen vrijwel meteen vondsten naar boven.
-
Beuningen - Beuningse plas
Beuningen - Beuningse plas
Het totale aanbod van de Romeinse vindplaatsen in Gelderland wordt momenteel uitgewerkt. De informatie over deze Romeinse vindplaats wordt in de komende periode toegevoegd.
-
Ewijk - Hoge Woerd
Ewijk - Hoge Woerd
De naam ‘Hoge Woerd’ verwijst naar een oude woongrond, zoals Heldring voor de Betuwe in de 19e eeuw al constateerde. Dat is zeker ook het geval voor Ewijk. Voorafgaand aan de aanleg van de nieuwbouwwijk vonden archeologen sporen van bewoning uit alle hist
-
Deest - Villa
Deest - Villa
De geschiedenis van het dorp Deest gaat minimaal terug tot de 10e eeuw, toen het werd genoemd in een akte van keizer Otto III. Maar al veel eerder woonden hier mensen.
-
Deest - Uivernest
Deest - Uivernest
Aan het begin van de jaartelling werd in Deest een nederzetting gesticht die sterk afwijkt van bestaande Bataafse nederzettingen. De bewoners kenden al in de vroeg-Romeinse tijd een opvallend grote romanisering.
-
Winssen - Villa
Winssen - Villa
In 1971 ontdekten leden van de regionale AWN-afdeling de resten van een Romeins stenen gebouw, waarschijnlijk een villa. In het talud van enkele drooggevallen afwateringssloten vonden ze zelfs intacte fundamenten.
-
Druten - Schip
Druten - Schip
In augustus 1973 troffen bouwlieden een platbodem aan bij een nieuwbouwproject voor een psychiatrische instelling. In allerijl gealarmeerde archeologen konden het schip over een lengte van 16 meter blootleggen.
-
Druten - Villa
Druten - Villa
In de Romeinse tijd was het Gelderse Rivierengebied – en ook het Land van Maas en Waal - relatief dicht bevolkt. Hier woonden honderden Bataafse boeren in kleine nederzettingen van 1 of 2 houten boerderijen
-
Beneden-Leeuwen - Villa
Beneden-Leeuwen - Villa
Uit archeologisch onderzoek ter hoogte van nieuwbouwwijk De Ret blijkt dat hier al in de vroeg-Romeinse tijd mensen woonden, misschien zelfs al in de late ijzertijd.
-
Leeuwen - Dolken
Leeuwen - Dolken
Behalve de nederzetting en villa in Beneden-Leeuwen [link] geniet de plaats bij archeologen ook bekendheid door de vondst van twee Romeinse dolken.
-
Wamel
Wamel
Wamel staat niet bekend om haar Romeinse verleden, maar dat is onterecht. De plaats ligt op het uiteinde van een langgerekte oeverwal in het noorden van Maas en Waal.
-
Alphen - Moleneindse Waard
Alphen - Moleneindse Waard
Het totale aanbod van de Romeinse vindplaatsen in Gelderland wordt momenteel uitgewerkt. De informatie over deze Romeinse vindplaats wordt in de komende periode toegevoegd.
-
Wijchen - Molenberg
Wijchen - Molenberg
De Molenberg is een grotendeels natuurlijke heuvel. Op de flanken ervan zijn veel graven gevonden, zowel uit de bronstijd/ijzertijd als uit de Romeinse tijd.
-
Wijchen - Markt
Wijchen - Markt
Het totale aanbod van de Romeinse vindplaatsen in Gelderland wordt momenteel uitgewerkt. De informatie over deze Romeinse vindplaats wordt in de komende periode toegevoegd.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
Waalkade 83
6511 XR Nijmegen
