Hien
Even ten oosten van Dodewaard, in het gehucht Hien, heeft de Historische Kring Kesteren en Omstreken zich in 1976 ontfermd over een zojuist gerooide boomgaard. Dankzij de grote ervaring van de amateurs kon een groot aantal vondsten worden opgeraapt en gedetermineerd. De site kende opvallend veel bouwmateriaal: huttenleem, kalksteen, tufsteen en baksteen, waaronder een dakpan met stempel LXG, het Tiende Legioen uit Nijmegen. Verder veel Romeins importaardewerk, glaswerk, een maalsteen en een mysterieuze ketting - geïnterpreteerd als hondenketting vanwege een eveneens gevonden hondenschedel. Deze hondenschedel is overigens niet bewaard gebleven: de foto toont een vervangend exemplaar.
De hondenketting uit Hien, met een recente hondenschedel (HKKO).
Wrijfschaal met leeuwenkoptuit van terra sigillata uit Zwammerdam, vergelijkbaar met een exemplaar uit Hien (Claudia Thunnisen).
Over de aard van de nederzetting valt weinig zinnigs te zeggen, maar de vondst van een vloer bestaande uit opus signinum zou bij hedendaagse archeologen ogenblikkelijk de alarmbellen doen rinkelen. Opus signinum is een typisch Romeinse bouwtoepassing van beton, waarbij het cement werd gemengd met scherven van aardewerk en/of baksteen. Het beton was door deze samenstelling buitengewoon waterdicht en werd daarom vooral toegepast op natte plekken zoals badhuizen en aquaducten, maar ook voor vloeren in (chique) woonhuizen. Met die wetenschap kun je heerlijk speculeren over wat er in het kleine gehucht Hien voor moois heeft gestaan.
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
-
Datema, A., 1976. ‘Rondom een wijsteen en een ketting.’ In: Tabula Batavorum 1976-2, 11-12.
Meer Regio Betuwe
-
Kesteren
KesterenBinnen de Neder-Germaanse limes vormt Kesteren een geval apart. Opgravingen laten zien dat hier in de Romeinse tijd volop activiteit is geweest, zowel militair als civiel.
-
Tiel-Passewaaij
Tiel-PassewaaijDe opgraving voorafgaand aan de nieuwbouwwijk Passewaaij in Tiel heeft een schat aan kennis opgeleverd over de ontwikkeling van een plattelandsnederzetting in de Romeinse tijd.
-
Culemborg Voorkoop
Culemborg VoorkoopVoorafgaand aan de aanleg van de wijk Voorkoop hebben archeologen in 1971 een veldkartering uitgevoerd. Daarbij zijn veel Romeinse vondsten gedaan, zoals aardewerk (zowel handgevormd als terra sigillata), glaswerk en een maalsteen.
-
Maurik – De Woerd
Maurik – De WoerdJan Hendrik Holwerda groef tussen Rijswijk en Maurik met behulp van plaatselijke arbeiders een ‘Bataafsche nederzetting’ op. Hij legde daarbij een groot aantal sporen van gebouwen, greppels en ‘palissaden’ bloot.
-
Geldermalsen centrum
Geldermalsen centrumBij zandafgravingen op het landgoed Bottesteyn, begin 20e eeuw, kwamen tal van Romeinse voorwerpen tevoorschijn.
-
IJzendoorn - Binnenwaard
IJzendoorn - BinnenwaardVanaf de jaren ’60 zijn de uiterwaarden van IJzendoorn – bekend als de Binnenwaard – het doelwit geworden van grootschalige ontzandingen. Dat heeft geleid tot een aantal opvallende, losse vondsten.
-
Maurik - Castellum
Maurik - CastellumTijdens zandwinning in een oude Rijnarm bij Maurik in 1972 zijn talloze Romeinse vondsten gedaan. Vrijwel zonder uitzondering komen ze uit baggerstort en zijn ze veiliggesteld door plaatselijke amateurs.
-
Culemborg - Caetshage
Culemborg - CaetshageHet terrein van het voormalige middeleeuwse kasteel Caetshage, waar nu de gelijknamige stadsboerderij staat, is al eeuwenlang bewoond. In de Romeinse tijd lag hier een grafveld.
-
Maurik - Oost
Maurik - OostOnderzoek op het Bedrijventerrein Oost in Maurik heeft aangetoond dat hier een grafveld lag uit de 1e en 2e eeuw. Tijdens een eerste onderzoek in 2011/2012 vonden archeologen 56 grafkuilen van crematiegraven.
-
Est - De Steendert
Est - De SteendertIn 1998/1999 vonden vrijwilligers van BATO in het natuurgebied De Steendert bij Est de resten van een Romeinse waterput, bestaande uit een hergebruikte wijnton.
-
Est
EstEr bestond al lange tijd een vermoeden dat pal ten oosten van Est, langs de Karnheuvelsestraat, een nederzetting uit de ijzertijd en Romeinse tijd moest liggen.
-
Opijnen
OpijnenHet dorp Opijnen blijkt al een Romeins-Bataafse voorloper te hebben gehad. In 2006 kwamen bij proefsleuven aan de Oude Zandstraat veel grondsporen van greppels en paalgaten van houten gebouwen tevoorschijn.
-
Opijnen - Elzevier
Opijnen - ElzevierTen noordoosten van Opijnen, op het perceel ‘Elzevier’, zijn in het verleden uiteenlopende Romeinse vondsten gedaan: bot, aardewerk, een ring, een mantelspeld (fibula), een maalsteen, een slingerkogel, een dakpan en een fragment van een altaar.
-
Waardenburg
WaardenburgIn 1992 vond een amateurarcheoloog in een boomgaard bij Waardenburg een bijzondere zilveren armband. De armband is bijna 9 cm in doorsnede en bestaat uit 13 vlakjes met een versiering van ingegraveerde palmtakken.
-
Geldermalsen - Hondsgemet
Geldermalsen - HondsgemetGeldermalsen-Hondsgemet is een van de weinige plekken Nederland waar de volledige ontwikkeling van een inheemse nederzetting in de Romeinse tijd in kaart is gebracht.