Kessel
Eind jaren ‘60 startte men bij de plaatsen Kessel en Lith met ontgrondingen voor grind- en zandwinning. Dankzij het werk van amateurarcheologen konden daarbij tienduizenden vondsten worden gered, daterend van de prehistorie tot de middeleeuwen. De vele vondsten uit de ijzertijd doen vermoeden dat hier een belangrijke nederzetting lag van de Eburonen, het Keltische volk waarmee Julius Caesar het aan de stok kreeg. Later woonden er Bataven. Archeologen denken dat het gaat om de plaats Vada, dat wordt genoemd door de Romeinse schrijver Tacitus in zijn verslag van de Bataafse opstand.
Intacte laat-Romeinse muren in het talud van de grindafgraving. (Bron: archief RCE)
Reconstructie van de tempel van Kessel, op basis van de teruggevonden bouwfragmenten (met cijfers). (Tekening B. Brouwesteijn)
Tijdens de baggerwerkzaamheden zijn opvallend veel bouwfragmenten gevonden, onder andere een stuk muur van twee meter dik, minimaal twee meter breed en drie meter hoog. Dat blijkt een deel van een castellum uit de laat-Romeinse tijd, op de originele plek. In het castellum verwerkten de Romeinen ook hergebruikte bouwelementen van een monumentale tempel uit de eerste eeuw. In 2004 puzzelde archeoloog Roymans zes bouwfragmenten aan elkaar en kwam tot een opmerkelijke reconstructie van deze tempel. Deze moet zelfs groter zijn geweest dan de tempel van Elst. Dat onderstreept het belang van de nederzetting bij Kessel.
Sommigen denken dat hier bij Kessel een veldslag heeft plaatsgevonden tussen de legers van Caesar en die van Tencteren en Usipeten. Inderdaad beschrijft Caesar hoe zijn legers deze volkeren in het jaar 55 v.Chr. over de kling jagen op de plek waar Maas en Waal samenkomen. Het is echter twijfelachtig of deze actie ter hoogte van Kessel plaatsvond, want het archeologische bewijs daarvoor is zeer mager. Ook in het vlakbij gelegen ontzandingsgebied Over De Maas is geen enkel spoor gevonden van Caesars leger. Bovendien liep de Waal in die tijd een stuk noordelijker, namelijk in het rivierbed van de huidige Linge.
Bronzen oogbeschermer voor een paard. (Rijksmuseum van Oudheden)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Heeren, S., 2014. 'De vindplaats Maren-Kessel/Lith: van heiligdom naar legerkamp.' In: R. Jansen (red.), De archeologische schatkamer Maaskant. Bewoning van het Noordoost-Brabantse rivierengebied tussen 3000 v. en 1500 n.chr. Leiden.
- Brouwers, W. & P. van der Heijden, 2018. Bagger! Het begin van de Nederlandse geschiedenis. Oss.
Meer plaatsen in Noord-Brabant
-
Cuijk
Cuijk
Cuijk ligt zeer strategisch aan een binnenbocht van de Maas. Vlak bij deze plek stak de belangrijke Romeinse ‘snelweg’ van Nijmegen naar Maastricht en Tongeren de rivier over.
-
Empel
Empel
Het totale aanbod van de Romeinse vindplaatsen wordt momenteel uitgewerkt. De informatie over deze Romeinse vindplaats wordt in de komende periode toegevoegd.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
Oudheidkundig Streekmuseum Alphen Noord-Brabant
Oudheidkundig Streekmuseum Alphen Noord-Brabant
Baarleseweg 15
5131 BA Alphen
