Alblasserdam
In 1962 vonden amateurarcheologen van de AWN enkele Romeinse scherven voorafgaand aan uitbreidingen van de Nederlandsche Kabelfabrieken. Dat vormde het startsein van een hele reeks aan ontdekkingen van vindplaatsen, vooral in het zuiden van de gemeente. De sites liggen allemaal op de Alblasserdamse stroomrug, een verlande riviertak boven op het veen. Inmiddels zijn zo’n 20 Romeinse sites bekend op deze stroomrug.
De vondsten mogen spectaculair worden genoemd: veel aardewerk, nederzettingen, grafvelden, dierenbotten en een houten bekisting van een dam of brug, Opvallend is het grote aandeel import (terra sigillata), wat duidt op Romeins-militaire invloed en welstand. Drie spiekers wijzen op surplusproductie voor de stad en/of het leger. De archeologen vonden ook een omgehakte hazelaar, met bladeren en vruchten er nog aan, met daaronder het begraven skelet van een hond of wolf. Heel mysterieus is een brandspoor van 20 cm dik, gemiddeld 1 meter breed en maar liefst 15 meter lang. Wijst dat op een catastrofe?
Graffiti op de rand van een Romeinse pot, gevonden in Alblasserdam. Bron: AWN Lek en Merwestreek.
Vondst van de boomstamkano in Alblasserdam. Bron: RCE.
De boomstamboot van Alblasserdam in het depot van de RCE. Bron: RCE.
De meest spectaculaire vondst is die van een boomstamboot. Het hout ervan kwam tevoorschijn bij de aanleg van de rioolwaterzuivering in 1973, mogelijk in een toenmalige aftakking van het nog altijd bestaande riviertje de Alblas. De kano is 60 cm breed en over 3,5 meter bewaard gebleven, en zal oorspronkelijk zo’n 7 meter hebben gemeten. Op basis van vondsten uit de omgeving kan deze vermoedelijk gedateerd worden op ongeveer 100-250 na Chr. De resten van de boot liggen opgeslagen bij het maritiem depot van de RCE in Lelystad.
Boomstamboten komen veel voor, in alle culturen over de hele wereld. Het is de meest eenvoudige bootvorm. Ook in Nederland zijn ze veel gevonden, daterend van de vroege prehistorie tot de late middeleeuwen. Uit de Romeinse tijd kennen we ze met name van gevonden de exemplaren langs de limes (Zwammerdam, Woerden), maar voor het binnenland zal dit toch het meest gebruikte vervoermiddel zijn, zowel ten zuiden als ten noorden van de limes. Zo kennen we exemplaren uit de Romeinse tijd uit Angerlo, Gieten, Kerk-Avezaath en dus ook Alblasserdam.