Zuilichem
In 1895 ontdekte men in de uiterwaard ten westen van Zuilichem bij het afgraven van klei voor steenfabricage een dubbele rij houten palen. Deze rij strekte zich volgens een krantenbericht maar liefst uit over een afstand van 180 meter, dwars op de dijk. Het jaar daarop onderzocht archeoloog Pleyte de site. Op dat moment waren er nog maar 20 palen over, maar hij kon wel constateren dat ze in vier rijen naast elkaar stonden, twee aan twee tegenover elkaar. Hij kwam tot de conclusie dat het moest gaan om een Romeinse brug over de Waal.
Afbeelding opgraving oude brug bij Zuilichem. (Bron: W. Pleyte 1896 )
Afbeelding oude brug bij Zuilichem. (Bron: W. Pleyte 1896 )
De palen stonden 4,50 meter onder de toenmalige oppervlakte en waren schuin op elkaar gericht, als een groot woud van schragen zonder bovenlegger. De palen hadden nog een lengte van 3,40 meter, maar waren aan de bovenkant weggerot dus ze zullen nog langer zijn geweest. Pleyte herkende hierin de elementen van een Romeinse brug, zoals die ook is beschreven door Caesar in De Gallische Oorlog. Het hout is helaas niet bewaard gebleven. Ook eventuele overige resten van de brug zijn ondanks latere naspeuringen onvindbaar. Als ze er nog zijn, liggen ze onder een metersdikke laag klei.
Als de palen werkelijk een Romeinse brug hebben gevormd – en daar lijkt het toch sterk op – rijst er een andere vraag: hoe moeten we die inpassen in het Romeinse wegenstelsel? De brug lag niet op het traject van de Zuidroute, een oost-west verbinding die ook te zien is op de beroemde Romeinse wegenkaart, de Peutingerkaart. De brug moet een onderdeel zijn geweest van een noord-zuid gelegen verbindingsweg, bijvoorbeeld van Tongeren naar Vechten. Het betere puzzelwerk voor archeologen en historici.
Kaartje van Zuilichem. (Bron: W. Pleyte 1896 )
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Heijden, P. van der (red.), 2016. Romeinse wegen in Nederland. Utrecht.
- Pleyte, W., 1896. ‘Iets over de oude brug te Zuilichem.’ In: Verslagen en Mededelingen Koninklijke Akademie van Wetenschappen, 3e reeks, deel 12, 290-297.
- Seinen, P., 2017. Zoektocht naar een brug over de Waal. Een reconstructie van de zoektocht van Jan Bervaes. MiM-rapport RBZ 2017, Haps.
Meer Regio Bommelerwaard
-
Alem - wijaltaren
Alem - wijaltaren
Alem en Rossum vormen samen een aaneenschakeling aan vindplaatsen. Op een van die vindplaatsen kwamen in 1960 twee wijaltaren tevoorschijn, mogelijk horend bij een heiligdom.
-
Alem
Alem
Alem vormt met het aangrenzende Rossum een heel cluster (microregio) van archeologische vindplaatsen. Door de eeuwenlange, onstuimige werking van de rivieren is het Romeinse landschap nogal veranderd en zijn veel archeologische sites aangetast.
-
Rossum
Rossum
Rossum en Alem vormen een aaneenschakeling aan vindplaatsen. Door de eeuwenlange, onstuimige werking van de rivieren is het Romeinse landschap nogal veranderd en zijn veel archeologische sites aangetast, dan wel overdekt met een dikke laag klei.
-
Delwijnen
Delwijnen
Nabij Delwijnen zijn de resten gevonden van een grafveld uit de Romeinse tijd. Helaas is er nooit een publicatie over verschenen.
-
Zaltbommel - De Wildeman
Zaltbommel - De Wildeman
Bij de aanleg van bedrijventerrein Wildeman ten zuidoosten van Zaltbommel zijn flink wat sporen van een Bataafse nederzetting gevonden, inclusief een bijbehorend grafveld.
