Ga naar inhoud

Till

In 2008 ontdekten archeologen met behulp van geomagnetisch onderzoek op het perceel Steincheshof in de buurt van Till een tot dan toe onbekend limesfort. Het fort is gebouwd in de eerste helft van de eerste eeuw en had een omvang van 3,3 hectare, waarschijnlijk voor een ruitereenheid (ala). Na de Bataafse Opstand legden de Romeinen een kleiner castellum aan van 2,4 hectare. In de buurt is een grafsteen opgegraven van Claudius Aelianus, bevelhebber van het Cohors II Civium Romanorum. Opvallend is de vermelding dat hij ‘stamt van Mauretanische bodem’. Mauretanië omvatte het huidige Marokko en Algerije in Noord-Afrika. Eind tweede eeuw is het castellum verlaten.


Overzicht van de verschillende Romeinse kampen bij Till. 1 marskamp voor 20.000 man, 2 legioenkamp, 3-7 marskampen, 8 castellum Steincheshof. (Bron: LVR-Amt für Bodendenkmalpflege im Rheinland, Matthias Angenendt)


Grafsteen voor Claudius Aelianus uit Noord-Afrika. (LVR-LandesMuseum Bonn, foto Jürgen Vogel)

De vondst heeft in wetenschappelijke kringen voor prettige opschudding gezorgd, want door een combinatie van nieuwe methoden (met name luchtradar) bleek je dus nieuwe, onbekende forten te kunnen opsporen. Dat gebeurde in 2015 prompt ook een paar kilometer westelijker, waar archeologen zelfs een enorm kamp voor meerdere legioenen ontdekten. Door proefsleuven kon men negen verschillende kampen aantonen, waaronder ook fasen met dubbele grachten, omwallingen van hout en aarde en een poortgebouw. Waarschijnlijk hebben we hier te maken hebben met het door Tacitus genoemde Arenacum, waar het Tiende Legioen verbleef bij aankomst in deze regio tijdens de laatste fase van de Bataafse Opstand.

Bronnen en verwijzingen

Literatuur

  • Drechsler, M., 2017. ‘Das römische Auxiliarkastell Steincheshof und der niedergermanische Limes zwischen Xanten und Nimwegen. In: Bonner Jahrbücher 217, 131-305.
  • Bödecker, S. e.a., 2018. '"Wie eine aus dem Stegreif hingeworfene Stadt“ (Flavius Josephus). Erschließung militärischer Raumnutzungskonzepte durch großflächige Magnetometerprospektionen am Niedergermanischen Limes.’ In: M. Aufleger & P. Tutlies (red.), Das Ganze ist mehr als die Summe seiner Teile. Festschrift für Jürgen Kunow. Bonn, 277-282. 

Website