Ga naar inhoud

Zwammerdam

Het Latijnse Nigrum Pullum kan zowel 'zwarte kip' als 'donkere aarde' betekenen. Het was de naam van een nederzetting die belangrijk genoeg moet zijn geweest om te worden ingetekend op de Peutingerkaart en de afstandsopgaven stellen ons in staat de plaats te identificeren met het Romeinse fort bij Zwammerdam. Het is gebouwd op de plaats waar het veenriviertje Meije uitstroomt in de Oude Rijn.

Zwammerdam dankt zijn faam echter niet aan de aanwezigheid van het fort, maar aan de zes schepen die hier begin jaren '70 zijn gevonden. De vondst was destijds een regelrechte sensatie waarvoor zelfs de koningin een paar keer langs kwam. Sindsdien is de naam 'Zwammerdam' ook internationaal gekoppeld aan het scheepstype dat hier is gevonden: een platbodem met rechte boorden en een lengte van 20 tot wel 35 meter.

Tijdens de opgraving in 1972. Bron: RCE


Een toevallige samenkomst van Zwammrdam-schepen. Tekening: Mikko Kriek

Voor de conservering van de schepen is ervoor gekozen om eerst het vuile grondwater te vervangen door schoon water en dit vervolgens te vervangen door een soort kunsthars. Dit proces duurt tientallen jaren zodat het tot 2016 heeft geduurd totdat de scheepswrakken konden werden overgebracht naar Alphen aan den Rijn, waar ze vanaf 2021 zullen worden geëxposeerd in een op te richten Nationaal Romeins Scheepvaartmuseum dat moet komen bij Archeon.

Bronnen en verwijzingen

Literatuur

  • Haalebos, J.K. Zwammerdam Nigrum Pullum. Ein Auxiliarkastell am Niedergermanischen Limes. Amsterdam 1977.
  • Hazenberg, T. & P. van der Heijden. Varen op de Romeinse Rijn. De schepen van Zwammerdam en de Limes. Leiden 2016.
  • Brouwers, W., E. Jansma & M. Manders. Romeinse scheepsresten in Nederland. In: Archeobrief 17 (2013) nummer 4.