Alphen aan den Rijn
Tussen 1998 en 2002 zijn bij vernieuwing van het stadscentrum grote delen van het castellum opgegraven. Het fort is ook bekend van de Peutingerkaart en wordt daar Albaniana genoemd. Het heeft bestaan van ca. 41-270. Door de natte bodem zijn veel houten resten bewaard gebleven. Opvallend is dat het fort van Alphen maar 5 kilometer ligt van het volgende fort, Nigrum Pullum in Zwammerdam. Zoals bij alle limesforten zal het te maken hebben met de strategische locatie bij de monding van zijrivieren. In het geval van Alphen gaat het om de Aar.
Behalve het fort is ook de vicus ten oosten van castellum aangesneden. Langs de limesweg richting Zwammerdam stond bovendien een wachtpost, ter hoogte van het huidige Goudse Rijnpad.
Bronzen sierschijf met inleg van email en bloemmotieven. Collectie RMO
![]()
Herberg in archeologisch themapark Archeon in Alphen. Foto: RomeinenNU
Alphen verdient vooral Romeinse belangstelling vanwege de aanwezigheid van het archeologisch themapark Archeon. Dit is de enige plek langs de limes waar meerdere Romeinse gebouwen zijn gereconstrueerd, in zo oorspronkelijk mogelijke staat. Het ernaast gelegen Archeologiehuis Zuid-Holland toont een fraaie, uitgebreide expositie over de Romeinse limes in de provincie.
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Haalebos, J.K., P. Franzen e.a. Alphen aan den Rijn-Albaniana 1998-1999. Opgravingen in de Julianastraat, de Castellumstraat, op Het Eiland en onder het St.-Jorisplein. Nijmegen 2000.
- Polak, M., R. Kloosterman & R. Niemeijer. Alphen aan den Rijn-Albaniana 2001-2002. Opgravingen tussen de Castellumstraat, het Omloopkanaal en de Oude Rijn. Nijmegen 2004.
Meer Regio Limes Zuid-Holland
-
Katwijk - Brittenburg
Katwijk - Brittenburg
Katwijk aan Zee heeft binnen historische kringen grote bekendheid gekregen door de Brittenburg – een mysterieus Romeins fort, verzonken in de zee.
-
Valkenburg
Valkenburg
Het castellum in Valkenburg is het best opgegraven Romeinse fort ter wereld. En of dat niet genoeg is, is pal daarnaast een compleet legioenkamp gevonden.
-
Leiden
Leiden
Deze stad heeft twee belangrijke Romeinse troeven in handen: castellum Matilo, gevisualiseerd in het gelijknamige stadspark, en het voorname Rijksmuseum voor Oudheden.
-
Zwammerdam
Zwammerdam
Zwammerdam heeft bij archeologen een mythische naam. Dat komt omdat de stad naamgever is van het type platbodem dat hier in de jaren ’70 onder spectaculaire omstandigheden is gevonden.
-
Bodegraven
Bodegraven
Van de Zuid-Hollandse castella is Bodegraven de minst bekende en mogelijk ook de kleinste. Maar nieuw onderzoek zet ook dit fort steeds beter op de kaart.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
Archeologiehuis Zuid-Holland
Archeologiehuis Zuid-Holland
Archeonlaan 1 a
2408 ZB Alphen aan den Rijn -
Restauratie Zwammerdamschepen
Restauratie Zwammerdamschepen
Archeonlaan 1
2408 ZB Alphen aan den Rijn -
Romeinse Vitrines in Nigrum Pullum
Romeinse Vitrines in Nigrum Pullum
Spoorlaan 19
2471 PB Zwammerdam -
Wandelen: Alphen aan den Rijn centrum - via Archeon - Zwammerdam
Wandelen: Alphen aan den Rijn centrum - via Archeon - Zwammerdam
Rijnplein
Alphen aan den Rijn -
Wandelen: Koudekerk aan de Rijn - Alphen aan den Rijn
Wandelen: Koudekerk aan de Rijn - Alphen aan den Rijn
Dorpsstraat 50
Koudekerk aan den Rijn