Ga naar inhoud

Romeinendag

Sinds 2017 organiseren Romeinse Limes Nederland en RomeinenNU de Romeinendag, een vervolg op de Romeinenmeeting en Limesdag. Professionals en geïnteresseerde bezoekers komen er samen om hun enthousiasme voor de Romeinse tijd en de Romeinse Limes te delen. De Romeinendag is daarmee een dag vol inspiratie, verdieping en netwerken in Romeinse sferen en dé informele informatieve bijeenkomst waar de Romeinse en huidige tijd elkaar ontmoeten.

Romeinendag 2023

Met een uitverkochte Romeinendag in Kasteel Wijchen op maandag 20 maart jl. is maar weer eens gebleken dat de Romeinse tijd in Nederland en de Limes zich mogen verheugen in grote belangstelling. Meer dan 120 mensen waren naar Wijchen afgereisd: erfgoedprofessionals, archeologen, maar ook vrijwilligers en ‘gewoon’ geïnteresseerden. En als de binnenplaats van het elegante 17e-eeuwse kasteeltje het had toegelaten, waren er zeker nog tientallen mensen aangesloten die nu geen ticket hadden kunnen bemachtigen.

Dit jaar werd de Romeinendag, een initiatief van RomeinenNU en Romeinse Limes Nederland, voor de 15e keer georganiseerd. Tijdens de recente pandemie helaas tweemaal online, maar nu gelukkig fysiek, zodat iedereen weer veel makkelijker met elkaar in contact kon komen. Want naast de inhoudelijke lezingen over de laatste stand van de ontwikkelingen in het onderzoek naar Nederland in de Romeinse tijd, is dat uiteraard ook een belangrijk aspect van de Romeinendag: netwerken, met elkaar in contact komen, bijpraten.

Over Bataven, munten, villa’s en oud onderzoek

Na een welkom door wethouder Nick Dercks van Wijchen was het tijd voor vijf inhoudelijke lezingen. Koen Ottenheym, verbonden aan het NWO-project Constructing the Limes, nam ons mee naar de Renaissance, toen onderzoekers druk op zoek waren naar een Bataafs verleden dat in de Oudheid gestoeld was. Overal in Nederland vonden zij bewijs van de aanwezigheid van de Romeinen, die hier in hun visie grootse tempels en ‘kastelen’ hadden gebouwd. Wouter Vos, eveneens verbonden aan Constructing the Limes, lichtte het monnikenwerk toe waaraan studenten van Saxion zijn begonnen: het uitwerken van oude opgravingsgegevens rondom het Marktveld in Valkenburg (Zuid-Holland), om zo een toekomstbestendige database voor verder onderzoek te creëren. Het onderzoek van de studenten moet ook uitmonden in een publicatie. Evert van Ginkel en Paul Beliën werken aan een overzichtspublicatie rondom munten gevonden langs de Limes. Evert gaf ons een kijkje in de prachtige verhalen die aan de hand van die munten te vertellen zijn, over ruim vijf eeuwen Romeinse aanwezigheid langs de grote rivieren. Paul Franzen gaf een kort overzicht van het Romeinse villalandschap in het Gelders Rivierengebied, dat in zijn algemeenheid (te) weinig aandacht krijgt, zowel vanuit de wetenschap als het publiek. Paul van der Heijden ten slotte nam ons mee naar de 19e eeuw, toen voor het eerst het onderzoek naar pannenbakkerij De Holdeurn op gang kwam. Deze 19e-eeuwse bronnen werpen een verrassend nieuw licht op onze kennis van het steenovencomplex.

Strip en wijn

De Romeinendag kende verder twee belangrijke primeurs. Allereerst vond de presentatie plaats van een nieuw stripalbum over de Romeinse tijd: De Romeinen deel 1 – De Bataafse Opstand. Initiatiefnemer Marc de Lobie van Uitgeverij Syndikaat reikte het eerste exemplaar uit aan de Nijmeegse wethouder erfgoed Tobias van Elferen. De gemeente Nijmegen heeft het initiatief namelijk financieel ondersteund. Het stripalbum zal naast losse verkoop ook zijn weg vinden naar scholen in Nijmegen en omgeving. Achter in het album zijn enkele pagina’s opgenomen met uitleg over de Romeinse tijd in de regio, waarmee het project een sterke educatieve meerwaarde krijgt. De teksten zijn geschreven door Kristof Berte en de tekening komen uit de hand van Tim Artz, die tijdens de Romeinendag ook nog een filmploeg van Omroep Gelderland achter zich aan kreeg. Als het aan Marc de Lobie ligt, zullen na de Bataafse Opstand nog vele delen volgen. 

De tweede primeur betrof de eerste echte Nederlandse Limeswijn. Na een presentatie over Romeinse wijn door Mariëlla Beukers schonk wijnboer Sjacco Jaspers van Wijndomein De Holdeurn zijn Limesmulsum, gebaseerd op een recept voor Nedermulsum dat Manon Henzen van eet!verleden ontwikkelde ter gelegenheid van de unesco-status van de Limes. Voor de wijn zijn kruiden gebruikt die de Romeinen meebrachten naar Nederland en die hier ook archeologisch zijn aangetoond. De Limesmulsum zal over enige weken verkrijgbaar zijn via Wijndomein De Holdeurn, gevestigd pal op de Werelderfgoed-locatie van de pannenbakkerij in Berg en Dal.

Zoals gebruikelijk kregen de aanwezigen via korte flitspresentaties een indruk van enkele andere ontwikkelingen in Nederland, zoals de bouw van een Romeins zeeschip in Zeeland, de presentatie van een publieksboek over de thermen van Heerlen en de bouw van een manschapsbarak in Bodegraven. Al deze flitspresentaties komen binnenkort online. Verder kon iedereen het museum in Kasteel Wijchen bezoeken, met een interessante collectie vondsten uit de Romeinse tijd. Speciale aandacht gaat in het museum uit naar de Romeinse villa’s rond Wijchen.

Romeinendag 2022

De Romeinendag 2022 vond online plaats op maandagmiddag 14 februari 2022 vanuit Castellum Hoge Woerd. Je kunt de Romeinendag hier terugkijken:

Op het programma stonden de volgende onderdelen:
Welkom vanuit Castellum Hoge Woerd door Evert van Ginkel & Erik Graafstal
Marenne Zandstra: Moving stories in Museum Het Valkhof
Joris Habraken: Een castellum boven water
Jan Verhagen: Tussen de dam van Drusus en de zuilen van Hercules
Flitspresentaties: korte gefilmde presentaties over activiteiten, vondsten etc.. betreffende Romeinse Nederland
Romeinen in strips, gesprek met Hennie Vaessen en Marc de Lobie
 

Romeinendag 2020-2021

Op vrijdag 22 januari 2021 vond de eerste digitale Romeinendag plaats. Een keur aan sprekers lichtte diverse aspecten van de Romeinse aanwezigheid in Nederland toe. De diverse bijdragen zijn hieronder te bekijken.

Dr. Annet Nieuwhof - De Romeinse tijd in Noord-Nederland

Dr. Stijn Heeren - Friezen in Romeinse dienst, als ‘oogst’ van PAN

Dr. Christoph Eger - Aankondiging Landesausstellung in het LVR RömerMuseum in Xanten: 'Roms fliessende Grenzen' (Duits met Nederlandse ondertiteling)

Dr. Saskia Stevens en Dr. Gertjan Plets - Constructing the Limes

Dr. Wouter Vos - Een nieuw legerkamp in Valkenburg (ZH)

Het artikel dat Wouter Vos in zijn bijdrage noemt, De castra van Valkenburg (Zuid-Holland). Een onverwacht legioenskamp uit de vroeg-Romeinse tijd, verschenen in het tijdschrift Archeologie in Nederland 4-4 (december 2020), is hier te downloaden.

 

 

Romeinendag 2017 - 2019

In 2017 vond de Romeinendag plaats in de Herberg van Archeon. Sprekers verzorgden bijdragen over de vergevorderde plannen van Archeon voor een Nederlands Romeins Scheepvaart Museum, met de wereldberoemde Zwammerdamschepen; over de spectaculaire vondsten en opgravingen bij Alphen-Dreumel-Lith-Kessel; en over de nieuwe fiets- en wandelroutes langs de limes. De Romeinendag 2018 vond plaats in het Rijksmuseum van Oudheden. Een verslag is hier te lezen. Voor de Romeinendag 2019 reisden we naar Nijmegen, naar Museum Het Valkhof. Een van de sprekers was prof.dr. David Rijser, die ons meenam naar de limes in andere delen van het Romeinse Rijk, en ons wees op de invloed van de Romeinen op onder andere de Arabische bouwkunst.

Meer kennis opdoen? - Bezoek een museum