Van de drie Nederlandse ‘limesprovincies’ kan Gelderland bogen op het meeste Romeinse verleden. Aan het begin van de Romeinse tijd was het Gelders rivierengebied het dichtstbevolkte stukje Nederland en dat bleef het tot ver in de middeleeuwen. Hier lagen ook de oudste forten en de grootste stad van Romeins Nederland. Een soort Randstad van de oudheid.
De sporen van vijf eeuwen Romeinse tijd zijn overal in Gelderland aanwezig – niet zozeer bovengronds, maar vooral in de bodem. Langzaam dringt het besef door dat dit geen vergeten uithoek was van het Romeinse rijk, maar een gebied waar de glorie van Rome overal zichtbaar en voelbaar was. Te midden van het Bataafse landschap verrezen tempels, villa’s en de eerste stad van Nederland, Nijmegen.
Romeinse plaatsen in Gelderland
Voor het overzicht van Romeinse vindplaatsen is de provincie Gelderland verdeeld in verschillende regio’s.
Ontdek de plaatsen en vindplaaten in Gelderland in de Romeinse tijd ook op Platform Romeins Verleden.
Ben jij bezig met een bijzonder project rond het Romeinse verleden van de Groene – bijvoorbeeld een voorstelling, tentoonstelling, publiekspublicatie, workshop of een educatief programma? Of heb je andere plannen om het Romeinse erfgoed beter zichtbaar e
Nijmegen is met afstand de eerste, oudste, grootste en belangrijkste Romeinse plaats in Nederland. Nijmegen kent verschillende locaties van nationaal en zelfs internationaal belang.
Het Rijk van Nijmegen zou je ook wel de randstad van Romeins Nederland kunnen noemen: een kring van activiteiten en nederzettingen rond de 'hoofdstad' Nijmegen.
Het land van Maas en Waal heeft aan Romeinse geschiedenis heel wat te bieden. Zo vinden we hier na Zuid-Limburg de hoogste concentratie Romeinse villa's van Nederland.
De Betuwe vormde in de Romeinse tijd het ‘thuisland’ van de Bataven. Sterker zelfs: het (deels geïmporteerde) volk dat hier woonde, is vernoemd naar de streek.
Ingeklemd tussen de rivieren Waal en Rijn, vormt deze regio de schakel tussen Nijmegen en de limes. Hier toont Romeins Nederland zich op zijn best, in allerlei variaties.
Over de Romeinse geschiedenis van dit deel van het Rivierengebied is nog weinig bekend. De nu bekende Romeinse plaatsen in de Bommelerwaard vormen nog maar het topje van de ijsberg.
De Achterhoek en de Liemers lagen grotendeels buiten het Romeinse rijk. De bewoners leefden in Germaanse traditie, maar hadden zeker ook relaties met de bevolking in het Romeinse gedeelte van Gelderland.
De (Germaanse) bewoning op de Veluwe is vooral terug te vinden in de vruchtbare Veluwezoom. De Veluwe geniet echter ook bekendheid door enkele tijdelijke marskampen van het Romeinse leger.
In het kader van de themalijn Romeinen is een tijdreisgids - Het verhaal van de Romeinen in Gelderland - Hoe met de Romeinen de toekomst begon - verschenen.