Ga naar inhoud

De Romeinse tijd in Nederland

Toen de Romeinen 2000 jaar geleden naar onze streken kwamen, woonden hier verschillende volken. In het noorden woonden Germanen, in het zuiden woonden Kelten. Ze waren boeren en woonden in houten boerderijen. Wat moeten ze opgekeken hebben toen ze voor het eerst de Romeinse soldaten zagen met hun blinkende helmen, pantsers, zwaarden en schilden!

Geen echte soldaten

De Germanen en Kelten konden goed vechten, maar ze waren boeren. Ze waren geen getrainde beroepssoldaten zoals de Romeinse soldaten. De Germanen en Kelten waren niet gewend om tegen een groot en goed georganiseerd leger te vechten. Het Romeinse leger was veel te sterk voor hen. Daardoor konden de Romeinen hun invloed uitbreiden tot het zuidelijke deel van wat we nu Nederland noemen.


Zo zag een boerderij er aan het begin van de Romeinse tijd uit.


Kaart met Germaanse volken rond 150 na Chr., waaronder de Friezen (Frisii).

De Friezen

In het begin hoorden de Friezen ook bij het Romeinse Rijk. De Friezen waren een Germaans volk in Noord-Nederland: niet alleen in Friesland, maar ook in Groningen en Noord-Holland. Toen de Romeinen na een tijdje bepaalden dat de Rijn voortaan hun grens was, woonden ze ineens buiten het Romeinse Rijk. Maar ze hadden wel contact met de Romeinen. Ze namen ook dienst in het Romeinse leger. 

Steeds meer Romeins

In het Romeinse gedeelte van Nederland woonden Bataven en Cananefaten. Van oorsprong waren dat boeren. De Romeinse soldaten en de plaatselijke bevolking raakten steeds meer aan elkaar gewend. Ze dreven handel met elkaar en namen steeds meer gewoonten en gebruiken van elkaar over. Bijvoorbeeld de kleding de ze aantrokken of het eten dat ze aten. Zo ontstond er een nieuwe cultuur die bestond uit een mix van Romeins, Keltisch en Germaans.

De Romeinen brachten veel spullen en eten naar ons land die we hier nog niet kenden, zoals kippen.

Bataafse ruiter te paard.

De Bataven

De Bataven werden soldaten in het Romeinse leger. Ze waren overal in het Romeinse Rijk beroemd omdat ze groot, sterk, moedig en trouw waren. Maar toen een Romeinse keizer op een dag besloot dat alle Bataafse jongens in het leger moesten, kwamen ze in opstand onder leiding van Julius Civilis. Hij vroeg andere stammen met hen mee te vechten. De Bataafse Opstand hield een jaar stand. Toen kwamen de Romeinen met heel veel soldaten terug. Daar konden de Bataven niet tegenop.

Rust en vrede

Na de Bataafse Opstand brak er een hele lange periode van rust en vrede aan. Het ging goed met de handel en het was rustig aan de grens. Bij de forten ontstonden dorpen met winkels, werkplaatsen en herbergen. Ook ontstonden de eerste steden, zoals Ulpia Noviomagus (Nijmegen) en Forum Hadriani (Voorburg). Hoe zag zo’n Romeinse stad uit die tijd eruit? Er waren twee hoofdstraten. In het midden lag de marktplaats, met daarnaast de belangrijkste tempel. Elke stad had ook kroegen, badhuizen en openbare toiletten. En een stadion voor gevechten tussen gladiatoren, een amfitheater.


De kade van de Romeinse stad Forum Hadriani.

Het einde van de Romeinse tijd in Nederland

In de loop van de tijd kwamen er steeds meer Franken wonen in het Romeinse deel van Nederland. Deze Franken kwamen uit het noorden van Nederland en Duitsland. Ze gingen wonen op het platteland en namen dienst in het Romeinse leger. Na een tijd ging het niet meer zo goed in het Romeinse Rijk. De invloed van de Romeinse keizers in onze streken werd steeds minder. De Franken die hier woonden, namen de macht over. Daarmee kwam er een eind aan de Romeinse tijd.