Oostvoorne
Voorne-Putten ligt pal ten zuiden van het Helinium, de grote monding van Maas en Waal in de Romeinse tijd. Deze monding moet een zeer strategische waarde hebben gehad. In een tijd waarin rivieren de rol hadden van ‘snelwegen’, zowel voor vrachtverkeer als de marine, is zo’n waterverbinding cruciaal. Die gemeenschappelijke monding van Maas en Waal kreeg nog meer gewicht nadat de Romeinen rond het jaar 50 een kanaal groeven van het Helinium naar de Rijn, het Kanaal van Corbulo. Aan de ingang van het Kanaal van Corbulo, bij Naaldwijk, zal een vlootstation hebben gelegen. Archeologen vermoeden dat ook op de zuidoever van het Helinium, dicht bij de Noordzee, een versterking lag. Oostvoorne is daarvoor de meest aangewezen locatie: deels vanuit landschappelijke redenen, deels ook vanwege vondsten uit het verleden.
Kaartje van de Maasmond in de Romeinse tijd met de veronderstelde ligging van Oostvoorne. Bron: Dijkstra 2011, 69.
Ingekraste naam van de T = turma (ruitereenheid) van Crispinus, op een bord afkomstig uit de buurt van Oostvoorne. Bron: Bogaers 1974, 72.
Voor de kust van Oostvoorne zijn in 1752 bij extreem laagwater grote brokken steen met mortelresten (‘verscheidene sware stukken steen’) en funderingen van zware stenen gebouwen (‘brokk van fondamenten’) waargenomen. Archeologen vermoeden dat het gaat om een Romeins gebouw en meer precies, om een castellum. De locatie van dit vermoedelijke castellum ligt in het huidige Brielse Meer. Het lag hemelsbreed zo’n 8,5 km van de eveneens veronderstelde versterking van Naaldwijk – zo breed moet het Helinium in de Romeinse tijd zijn geweest. Het vermoeden van een castellum krijgt ondersteuning door de Romeinse vondsten op Maasvlakte bij de aanleg van de Europoort in de jaren ’60 en ’70: fragmenten van dakpannen, mantelspelden, uitrustingstukken en paardentuig. Tot slot zijn in 1972 twee blokken tufsteen gevonden die ooit zijn hergebruikt voor de bouw van de kerk in Oostvoorne. Vanwege het enorme gewicht moeten ze van dichtbij zijn aangevoerd.
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Bogaers, J. ‘Romeinse militairen aan het Helinium.’ In: Westerheem 23 (1974), 70-78
- Dijkstra, M. Rondom de mondingen van Rijn & Maas: landschap en bewoning tussen de 3e en 9e eeuw in Zuid-Holland, in het bijzonder de Oude Rijnstreek. Proefschrift UVA, Amsterdam 2011. Downloaden.
- Dhaeze, W. De Romeinse kustverdediging langs de Noordzee en het Kanaal van 120 tot 410 na Chr. Proefschrift Universiteit Gent 2011. Downloaden.
Meer Regio Romeinse kust Zuid
-
Goedereede
Goedereede
Deze site staat de laatste tijd volop in de archeologische belangstelling. Goedereede moet zowel voor het leger als voor de handel heel belangrijk zijn geweest.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
Huis van het Boek (Museum Meermanno)
Huis van het Boek (Museum Meermanno)
Prinsessegracht 30
2514 AP Den Haag -
Huygens Museum, locatie Notarishuis
Huygens Museum, locatie Notarishuis
Notarishuis
Herenstraat 101
2271 CC Voorburg
