Ga naar inhoud

Offergaven in Leidsche Rijn

| Redactie

Bij archeologisch onderzoek in Leidsche Rijn, vlak naast Castellum Hoge Woerd (gemeente Utrecht), is een reeks opmerkelijke vondsten uit de Romeinse tijd gedaan. Het gaat onder meer om enkele unieke wapenstukken, paardentuig, kledingspelden, vingerringen en kruiken. Voor een deel lijken de objecten te zijn geofferd in de rivier de Rijn, op dat moment de grensrivier van het Romeinse Rijk.

Het onderzoek heeft vanaf begin mei plaatsgevonden aan de Kuinderboslaan, schuin tegenover Castellum Hoge Woerd, een eigentijdse herbouw van het Romeinse fort (castellum) dat hier tussen ca. 40 en 270 na Chr. heeft gestaan op de zuidoever van de Rijn. Opmerkelijk is de locatie van de vondsten, namelijk aan de overzijde van de grensrivier.

Uniek zijn twee pijlen die horen bij de manuballista, een draagbaar stuk artillerie dat geldt als de ‘mitrailleur’ van het Romeinse leger en waarmee enkele honderden meters ver kon worden geschoten. Even bijzonder zijn twee hoofdstellen van Romeinse cavaleriepaarden. Dit type hoofdstel is bekend van afbeeldingen op Romeinse grafstenen, maar nooit eerder compleet gevonden.

Het paardentuig lijkt opzettelijk in het rivierwater te zijn gedeponeerd. Dat geldt ook voor twee kruiken met opvallende inscripties op de schouderpartij, waarvan er één bovendien opzettelijk is doorboord. Dit wijst op een offerhandeling. Ook een serie mantelspelden en een paar vingerringen passen goed in het scala van vondsten dat we kennen van enkele tempelcomplexen en offerplaatsen uit de Romeinse tijd elders in Noordwest-Europa. Rivieren waren gangbare plaatsen om door middel van offers contact te maken met hogere machten.

Het archeologisch onderzoek vond plaats in verband met de bouw van een nieuwe woonwijk. De vondsten zijn inmiddels geborgen en worden de komende maanden geconserveerd en verder onderzocht. Hoe de verschillende categorieën van objecten in de rivier zijn beland (geofferd, verloren, afgeschoten of gewoon weggegooid?) zal daarbij centraal staan. Naar verwachting zullen de vondsten medio 2020 worden gepresenteerd in Castellum Hoge Woerd.