Houten paal limesweg met inscriptie te zien in RMO
Aan de familietentoonstelling Romeinen langs de Rijn is een bijzonder object toegevoegd: een eikenhouten paal uit ca. 125 na Chr. met de Romeinse inscriptie COH II CR. De paal werd in 2018 gevonden bij opgravingen van een Romeinse weg bij Valkenburg (Zuid-Holland). De inscriptie is de afkorting van Cohors II Civium Romanorum, het ‘tweede cohort van de Romeinse burgers’, de naam van een groep Romeinse soldaten die aan de weg heeft gebouwd. Samen met 479 andere exemplaren werd de paal opgegraven bij archeologisch onderzoek ter voorbereiding op de werkzaamheden voor de RijnlandRoute.
Grensweg langs Romeinse forten
De oude noordgrens van het Romeinse Rijk, de limes genoemd, volgde het verloop van de Rijn. In 125 na Chr. werd langs de rivier een ‘limesweg’ aangelegd die de Romeinse forten met elkaar verbond. De weg bestond uit twee rijen houten palen, waarbinnen een soort dijk was opgeworpen. Hierop lag de weg zelf, die was bekleed met grind. Tegenwoordig is in het landschap bij Valkenburg niets meer te zien van de Romeinse limesweg, maar bij opgravingen in 2018 zijn honderden houten palen van de weg gevonden.
Cohors II Civium Romanorum
Het Cohors II Civium Romanorum was een Romeinse legereenheid van ongeveer vijfhonderd man. Wat precies de rol van de soldaten was bij de aanleg van de weg bij Valkenburg wordt nog verder onderzocht. Mogelijk kapten ze de bomen, waren ze verantwoordelijk voor de eerste bewerking van het hout of leverden ze de mankracht om de palen de grond in te slaan.
Bruikleen provincie Zuid-Holland
Het Rijksmuseum van Oudheden krijgt de paal met Romeinse inscriptie in bruikleen van de provincie Zuid-Holland, in wiens opdracht de limesweg werd opgegraven en onderzocht. De paal is geconserveerd door restauratieatelier Restaura in Heerlen.
In februari 2020 kreeg het Rijksmuseum van Oudheden al veertig houten palen van de Romeinse weg bij Valkenburg en Katwijk overgedragen van de Provincie Zuid-Holland. In de toekomst wordt de weg permanent tentoongesteld in het museum.